Ernst Toch

Ernst Toch
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1887 ; Wiedeń
Pochodzenie	żydowskie
Data i miejsce śmierci	1 października 1964 ; Los Angeles
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka filmowa
Zawód	kompozytor
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ernst Toch (ur. 7 grudnia 1887 w Wiedniu, zm. 1 października 1964 w Los Angeles^[1]^[2]^[3]^[4]) – amerykański kompozytor pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie pochodzenia żydowskiego, jego ojciec handlował skórami^[2]. W rodzinie nie było tradycji muzycznych, Ernst w wieku 8 lat zaczął uczyć się samodzielnie gry na fortepianie^[1]^[2]. Nauczył się także notacji muzycznej i dla ćwiczeń kopiował kwartety smyczkowe Mozarta, na podstawie których zaczął pisać pierwsze własne kompozycje^[1]. W 1905 roku jego VI Kwartet smyczkowy został wykonany przez wiedeński Rosé-Quartet^[1]^[2]. W latach 1907–1911 studiował filozofię, historię sztuki i muzykologię na Uniwersytecie Wiedeńskim^[1]. W 1909 roku otrzymał przyznawaną przez władze Wiednia Mozart-Preis, a rok później przyznawaną przez władze Berlina Mendelssohn-Preis^[1]^[2], co umożliwiło mu studia muzyczne w konserwatorium we Frankfurcie, gdzie jego nauczycielami byli Iwan Knorr (kompozycja) i Willy Rehberg (fortepian)^[1]^[3]. W 1913 roku podjął pracę w Hochschule für Musik w Mannheimie, w czasie I wojny światowej został jednak zmobilizowany do wojska i spędził cztery lata na froncie^[1]. Po powrocie z wojny osiadł w Mannheimie, gdzie w latach 1918–1929 udzielał prywatnie lekcji kompozycji^[1]. W 1921 roku na podstawie pracy Beiträge zur Stilkunde der Melodie uzyskał stopień doktora na uniwersytecie w Heidelbergu (w 1942 roku został mu odebrany przez władze III Rzeszy)^[1]. Od 1929 roku działał w Berlinie jako pianista^[2].

W 1933 roku opuścił hitlerowskie Niemcy i wyjechał do Paryża, następnie do Londynu. W 1935 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych^[2]. Podjął pracę wykładowcy w New School for Social Research w Nowym Jorku^[1]^[2]. W 1936 roku przeniósł się do Los Angeles^[3]. Pisał muzykę do filmów powstających w Hollywood^[2]. W latach 1938–1948 był wykładowcą kompozycji na University of Southern California^[1]. W 1940 roku przyznano mu amerykańskie obywatelstwo^[1]^[2]^[5]. Napisał pracę The Shaping Forces in Music (1948)^[5]. Do grona jego uczniów należeli Gerald Strang, Alex North, Russell Garcia i André Previn^[5].

Członek National Institute of Arts and Lettres (1957)^[1]. Odznaczony Wielkim Krzyżem Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1957)^[4] oraz austriackim Krzyżem Honorowym za Naukę i Sztukę (1963)^[2]^[4]. W 1956 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera w dziedzinie muzyki za III symfonię^[2]^[3].

Twórczość

Muzyka Tocha wyrasta z tradycji XIX-wiecznej niemieckiej muzyki romantycznej^[1]^[2]. W początkowym okresie nawiązywał do twórczości Brahmsa, już w IX Kwartecie smyczkowym z 1919 roku zastosował jednak rozszerzoną tonalność^[1]. W latach 20. zwrócił się w kierunku neoklasycyzmu^[1]. W okresie międzywojennym uchodził za muzyka awangardowego, interesował się nowinkami technicznymi, pisał muzykę do filmów i dla radia^[1]. W pierwszych latach pobytu w USA zajmował się głównie tworzeniem muzyki filmowej, dopiero po 1945 roku skoncentrował się na komponowaniu monumentalnych dzieł instrumentalnych^[1]. Utwory z okresu amerykańskiego nie spotkały się jednak ze zrozumieniem publiczności^[1]^[3].

Bogata spuścizna kompozytora znajduje się w An Ernst Toch Archive, założonym w 1966 roku przy University of Southern California w Los Angeles^[1]^[2].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[2])

Utwory orkiestrowe

7 symfonii (I 1949–1950, II 1950–1951, III 1955, IV 1957, V „Jephta” 1961–1962, VI 1963, VII 1967)
Scherzo (1904)
Koncert fortepianowy (1904, niezachowany)
Phantastische Nachtmusik (1920)
Tanz-Suite na orkiestrę kameralną (1923)
5 utworów na orkiestrę kameralną (1924)
Koncert na wiolonczelę i małą orkiestrę (1924)
Koncert fortepianowy (1926)
Spiel für Blasorchester (1926)
Narziss (1927, niezachowane)
Gewitter (1927, niezachowane)
Komödie für Orchester (1927)
Vorspiel zu einem Märchen (1927)
Fanal na organy i orkiestrę (1928)
Bunte Suite (1928)
Kleine Theater-Suite (1930)
Tragische Musik (1931, niezachowane)
2 kultische Stücke (1931, niezachowane)
Symfonia na fortepian i orkiestrę (1932)
Miniature Overture na instrumenty dęte (1932)
Variations on Mozart’s Unser dummer Pöbel meint (1933)
Big Ben (1934, wersja zrewidowana 1935)
uwertura Pinocchio (1935)
Musical Short Story (1936, niezachowane)
Orchids (1936, niezachowane)
suita The Idle Stroller (1938)
The Covenant, część suity Genesis (1945, niezachowane)
preludium Hyperion (1947)
Circus Overture (1953)
Notturno (1954)
baśń muzyczna Peter Pan (1956)
Epilogue (1959)
Intermezzo (1959)
Short Story (1961)
Capriccio (1963)
Puppetshow (1963)
The Enamoured Harlequin (1963)
Sinfonietta na smyczki (1964)
temat z wariacjami Muss i denn zum Stadle hinaus (1964)

Utwory kameralne

13 kwartetów smyczkowych (I–V 1902–1903 niezachowane, VI 1905, VII 1908, VIII 1910, IX 1919, X 1921, XI 1924, XII 1946, XIII 1953)
Kammersymphonie (1906)
Duo na skrzypce (1909)
Serenada na 3 skrzypiec (1911)
2 sonaty skrzypcowe (1913, 1928)
„Spitzweg” Serenade na 2 skrzypiec i altówkę (1916)
Tanz Suite na flet, klarnet, skrzypce, altówkę, bas i perkusję (1923)
2 Divertimenti na duo smyczkowe (1926)
Studie na organy mechaniczne (1927)
Sonata wiolonczelowa (1929)
2 Études na wiolonczelę (1930)
Trio smyczkowe (1936)
Kwintet fortepianowy (1938)
Dedication na kwartet smyczkowy lub orkiestrę smyczkową (1948)
Adagio elegiaco na klarnet i fortepian (1950)
5 utworów na flet, obój, klarnet, fagot, 2 rogi i perkusję (1959)
Sonatinetta na flet, klarnet i fagot (1959)
3 Impromptus na skrzypce solo, altówkę solo i wiolonczelę solo (1963)
Sinfonietta na instrumenty dęte i perkusję (1964)
Kwartet na obój, klarnet, fagot i altówkę (1964)

Utwory fortepianowe

Melodische Skizzen (1903)
3 preludia (1903)
Impromptu (1904, niezachowane)
Capriccio (1905, niezachowane)
Stammbuchverse (1905)
Begegnung (1908)
Reminiszenzen (1909)
4 Klavierstücke (1914, niezachowane)
Canon (1914)
3 Burlesken (1923)
3 Klavierstücke (1924)
5 Capriccetti (1925)
3 Originalstücke für das Welte-Mignon Klavier (1926)
Tanz- und Spielstücke (1926)
Kleinstadtbilder (1929)
Fünfmal Zehn Etüden (1931)
Profiles (1946)
Ideas (1946)
Diversions (1956)
Sonatinetta (1956)
3 Little Dances (1961)
Reflections (1961)
Sonata na fortepian na 4 ręce (1962)

Utwory wokalno-instrumentalne

An mein Vaterland na sopran, chór mieszany, chór chłopięcy i organy (1913)
Die chinesische Flöte na sopran i 14 instrumentów (1921)
9 pieśni na sopran i fortepian (1929)
Der Tierkreis na chór (1930)
kantata Das Wasser na tenora, baryton, narratora, flet, trąbkę, perkusję i smyczki (1930)
Gesprochene Musik na chór mówiony (1930)
Music for Orchestra and Baritone Solo on Poems by Rilke (1931)
Cantata of the Bitter Herbs na solistów, narratora i chór (1938)
Poems to Martha na głos i kwartet smyczkowy (1942)
There Is a Season for Everything na sopran, flet, klarnet, skrzypce i wiolonczelę według Księgi Koheleta (1953)
Vanity of Vanities, All is Vanity na sopran, tenora, flet, klarnet, skrzypce i wiolonczelę według Księgi Koheleta (1954)
Phantoms na głosy solowe i chór (1958)
Lange schon haben meine Freunde versucht na sopran i baryton (1958)
Song of Myself na chór według Walta Whitmana (1961)
Valse na chór mówiony (1961)

Opery

Wegwende (1925, niedokończona, szkice zniszczone)
Die Prinzessin auf der Erbse (1927)
Der Facher (1930)
The Last Tale (1960–1962)

Muzyka filmowa

Peter Ibbetson (1935)
Outcast (1937)
The Cat and the Canary (1939)
Dr. Cyclops (1940)
The Ghost Breakers (1940)
Ladies in Retirement (1941)
First Comes Courage (1943)
None Shall Escape (1944)
Address Unknown (1944)
The Unseen (1945)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 105–106. ISBN 978-83-224-0905-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3652–3653. ISBN 0-02-865571-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 919–920. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c Handbuch österreichischer Autorinnen und Autoren jüdischer Herkunft 18. bis 20. Jahrhundert. T. Band 3. S – Z. München: K. G. Saur, 2002, s. 1383. ISBN 3-598-11545-8.
↑ ^a ^b ^c Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 364. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 105–106. ISBN 978-83-224-0905-3.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3652–3653. ISBN 0-02-865571-0.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 919–920. ISBN 0-674-37299-9.

[handbuch-4] Handbuch österreichischer Autorinnen und Autoren jüdischer Herkunft 18. bis 20. Jahrhundert. T. Band 3. S – Z. München: K. G. Saur, 2002, s. 1383. ISBN 3-598-11545-8.

[gagne-5] Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 364. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]